Ancak bu durumun nasıl tespit edileceği, bir soruşturma açılıp açılmaması gerekip gerekmediği uzun süredir tartışmalıydı. Konuyla ilgili olarak açılan bir dava ve yargı süreci, uygulamadaki farklılıkları netleştirdi.
Dava Konusu: 10 Günlük Devamsızlık Üzerine İşlem
Mesleki eğitim merkezinde görev yapan bir öğretmen, görevine 10 günü aşkın süre boyunca devam etmedi. Kurum, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 94. maddesine dayanarak yazılı talep olmaksızın memurun görevden “çekilmiş sayıldığını” bildirdi. Öğretmen ise bu işlemin hukuksuz olduğunu savunarak iptal davası açtı.
İlk Derece Mahkemesi: “Soruşturma Yapılmalıydı”
Davaya bakan idare mahkemesi, söz konusu işlemi hukuka aykırı buldu. Kararda, çekilmiş sayılma işlemi yapılmadan önce kişinin göreve gelmeme nedeninin araştırılması, yani kabul edilebilir bir mazeretinin olup olmadığının belirlenmesi gerektiği vurgulandı. Mahkemeye göre bu araştırma, ancak bir disiplin soruşturmasıyla mümkündü. Tutanaklar yeterli bulunmadı ve işlem iptal edildi.
Bölge İdare Mahkemesi: “Soruşturma Şart Değil”
İdarenin yaptığı istinaf başvurusunu değerlendiren bölge idare mahkemesi ise farklı bir değerlendirme yaptı. Mahkeme, Devlet Memurları Kanunu’nda bu tür durumların tespiti için mutlaka bir soruşturma yürütülmesi gerektiğine dair açık bir hüküm bulunmadığını belirtti. Tutanak gibi başka yollarla da 10 günlük kesintisiz göreve gelmeme halinin tespit edilebileceğini vurguladı.
Ancak mahkeme, memurun bu devamsızlığının “geçerli bir mazereti” olup olmadığının yine de değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Bu değerlendirme, yalnızca soruşturma açılarak değil, farklı yöntemlerle de yapılabilir
Sonuç: Soruşturmasız İşlem Mümkün Ama Mazeret Araştırılmalı
Bölge idare mahkemesi, soruşturma zorunluluğu olmadığını vurgulasa da, ilgilinin mazeretinin olup olmadığının ortaya konulması gerektiğini kabul etti. Kararda, ilk derece mahkemesinin bu araştırmanın sadece soruşturma ile yapılabileceği yönündeki gerekçesi hukuka uygun bulunmadı. Ancak yapılan işlemdeki temel değerlendirme açısından kararın isabetli olduğu belirtildi ve istinaf başvurusu bu gerekçeyle reddedildi.
Ne Anlama Geliyor?
Bu karar, kamu kurumlarının 10 gün kesintisiz göreve gelmeyen memurlar hakkında soruşturma açmadan da işlem yapabileceğini, ancak mutlaka ilgili personelin mazeret durumunu objektif biçimde değerlendirmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Tek başına tutanaklara dayanarak yapılan işlemler, eğer geçerli bir mazeret göz ardı edildiyse, yargıdan dönebiliyor.
