Bütçe dengesi 2025 yılına iyi başlamadı. Ocak ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 1 trilyon 56 milyar lira, bütçe gelirleri 917 milyar olarak gerçekleşti. Şubat ayında nakit geliri 693 milyar 186 milyon TL olan Hazine’nin nakit harcama ve giderleri ise 1 trilyon 97 milyar lira tutarında gerçekleşti. Açıklanan tasarruf tedbirlerine rağmen taşıt giderlerinde yüzde 136 oranında artış gerçekleşti.
Öte yandan bütçede giderleri azaltıcı önlemler yerine gelirleri artırıcı çözüm yollarına başvuruluyor. Yeni yılda trafik cezalarına yüzde 43.93 oranında zam yapılmıştı İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya da motosiklet sürücülerinin kural ihlali yapması durumunda uygulanacak yeni cezalara ilişkin çalışmayı ise yakın zamanda paylaştı. Dur ihtarına uymama cezası 2.167 liradan 47 bin liraya yükseltildi. Son yıllarda ceza miktarı da ceza artış sayısı da rekora koşuyor. Trafik ceza sayısı 2023 yılında 18.5 milyonken 2024’te 30 milyonu aştı. Bu yıl bu rakamın katlanması bekleniyor.
GELİR KALEMİ OLDU
Sık sık dillendirilen maliye politikasındaki sıkı duruş anlayışının harcamaları kısmak yerine gelirlerden taviz vermemek üzerine kurulu olduğunu söyleyen Prof. Dr. Öner Günçavdı, şu ifadeleri kullandı: “Bütçenin ihtiyacı var. Vergileri zaten gelir dağılımı bozucu şekilde artırdılar. Ekstra gelir kalemi olarak cezaları artırıyorlar. Oysa vergi gibi ceza da kamuya gelir sağlamanın ötesinde toplumsal düzeni sağlama açısından bir regülasyon görevi görmeli. Fakat sanki kurallara uyulmazsa gelirler artacak şeklinde bir düşünce var.”
Maliye politikasında da sadeleşme gerekli
Rekabet Kurumu’nun perakende şirketlerine başlattığı soruşturmada şirketlere milyar liralık cezalar yağdı. “Kısa dönemde belki bütçeye katkı sağlansa bile uzun dönemde özellikle perakendedeki ceza örneklerine bakıldığında bunun yine vatandaşa yansıması görülecek” diyen Öner Günçavdı, “Para politikasında nasıl sadeleşme adımları atıldıysa maliye politikasında da bu adımlara ihtiyaç var. Her gün çıkan yeni bir düzenlemeyle fiyat algısı gibi kural algısı da bozuldu” şeklinde konuştu.
Belce ÖRÜ
