657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 135. maddesine göre, memura verilen disiplin cezası yedi gün içinde itiraz edilmediği takdirde kesinleşmiş sayılıyor. Bu sürenin dolmasının ardından, aynı fiil için yeniden soruşturma yapılıp başka bir ceza verilmesi hukuken mümkün değil.
Aynı Olay İçin İkinci Ceza Hukuka Aykırı
Disiplin soruşturması sonucu yetkili disiplin amiri tarafından verilen ceza tebliğ edildikten ve yasal itiraz süresi dolduktan sonra, artık idarenin bu cezayı geri çekip yeni bir yaptırım uygulama hakkı bulunmuyor. Bu tür bir uygulama, hem “hukuki güvenlik” hem de “idarenin bağlayıcılığı” ilkelerine aykırı sayılıyor.
Disiplin Cezası Kesinleştiyse İdare Geri Alamaz!
Disiplin cezaları, kamu görevlilerinin görevlerini yerine getirirken uymaları gereken kuralları ihlal etmeleri durumunda verilen yaptırımlardır. Ancak bu cezaların da bir hukuki sınırı vardır.
Danıştay 12. Dairesi’nin 2018/3400 sayılı kararında, bu sınır net bir şekilde çizildi:
İdare, kesinleşmiş bir disiplin cezasını tek taraflı olarak geri alıp yerine yeni bir ceza veremez.
📌 Olay Ne?
Bir PTT çalışanı hakkında, kasa açığı nedeniyle disiplin soruşturması başlatıldı. Yetkili disiplin amiri, personeli 1/8 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırdı ve bu ceza memura tebliğ edildi.
Ancak PTT Yüksek Disiplin Kurulu, disiplin amirinin yetkisini aştığını öne sürerek bu cezayı iptal etti. Ardından davacının sözleşmesi feshedildi.
⚖️ Danıştay Ne Dedi?
• Aylıktan kesme cezası, memura tebliğ edilip 7 günlük itiraz süresi dolduktan sonra kesinleşmiştir.
• Bu ceza hukuki olarak geçerli ve bağlayıcıdır.
• Kesinleşmiş cezayı geri alıp yerine başka bir disiplin cezası vermek hukuka aykırıdır.
• Disiplin cezaları yalnızca şu yollarla ortadan kaldırılabilir:
• Yargı kararıyla iptal,
• Disiplin affı,
• 657 sayılı Kanun’un 133. maddesine göre sicilden silinme.
🛑 Sonuç:
İdarenin geri adım atarak önce verdiği cezayı iptal etmesi ve sonrasında daha ağır bir ceza (örneğin sözleşme feshi) vermesi hukuki güvenliği zedeler. Danıştay bu uygulamaya izin vermemekte, disiplin süreçlerinin usule uygun ve sabit yürütülmesini zorunlu kılmaktadır.
🎯 Neden Önemli?
Bu karar, hem kamu çalışanlarını koruyan bir hukuki güvence sunuyor hem de idarelerin keyfi disiplin uygulamalarına karşı net bir sınır koyuyor. İdareciler, disiplin cezaları verirken hukuki süreçleri ve yetki sınırlarını dikkatle gözetmeli. Aksi takdirde alınan kararlar yargıdan döner.
Danıştay 12. Dairesi’nin 2016/7512 Esas, 2018/3400 Karar sayılı kararı;
Dava Konusu:
PTT’de gişe memuru olarak görev yapan davacının, görev yaptığı gişede gün sonu sayımında 43.807 TL kasa açığı tespit edilmesi üzerine önce 1/8 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılması, ardından bu cezanın PTT Yüksek Disiplin Kurulu tarafından iptal edilerek sözleşmesinin feshedilmesi işleminin iptali istemiyle açılan dava.
İlk Aşama:
Disiplin soruşturması sonucunda hazırlanan 05.08.2011 tarihli rapora dayanılarak, davacıya yetkili disiplin amiri tarafından 657 sayılı Kanun’un 125/C-(ı) maddesi uyarınca 1/8 oranında aylıktan kesme cezası verilmiş, bu ceza 22.08.2011 tarihinde davacıya tebliğ edilmiştir.
İkinci Aşama:
PTT Yüksek Disiplin Kurulu, bu cezayı disiplin amirinin yetkisini aşarak verdiği gerekçesiyle iptal etmiş, ardından davacının son savunması alınarak sözleşmesinin feshedilmesine karar vermiştir.
Danıştay’ın Hukuki Değerlendirmesi:
• Disiplin cezaları idari yaptırımlar olup, kesinleştikten sonra idare tarafından geri alınarak yerine yeni bir ceza verilmesi mümkün değildir.
• 657 sayılı Kanun’un 135. maddesi uyarınca, cezaya karşı 7 gün içinde itiraz edilmemesi halinde ceza idari yönden kesinleşmiş sayılır.
• Bu şekilde kesinleşen ceza, sadece şu yollarla ortadan kaldırılabilir:
• Disiplin affı yasası,
• Yargı kararıyla iptal,
• 657 sayılı Kanun’un 133. maddesi uyarınca sicilden silinme.
• Bu şartlar dışında, idarenin tek taraflı olarak cezayı kaldırıp yeni bir disiplin cezası tesis etmesi hukuken olanaksızdır.
Karar Sonucu:
Davacıya tebliğ edilen aylıktan kesme cezası, itiraz süresinin dolmasıyla kesinleşmiş olduğundan, bu cezanın geri alınarak yeni bir disiplin cezası (sözleşme feshi) uygulanması hukuka aykırıdır.
Danıştay Kararı:
Dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığına hükmedilerek işlem iptal edilmiştir.
