Sayıştay’ın verdiği “zimmet” kararıyla birlikte bazı kurumlar, yıllar önce personele verilen giyim paralarının faiziyle birlikte iadesini talep etmeye hazırlanıyor. Uygulama memurların tepkisini çekerken, süreç yargıya taşınıyor.
Sayıştay Kararı Kesin, Normal Yargı Yolu Kapalı
Devlet Su İşleri (DSİ) personeline yönelik kıyafet yardımıyla ilgili ilk zimmet kararı Sayıştay Temyiz Kurulu tarafından verildi. Ancak bu karar, “kesin nitelikte” sayıldığı için Danıştay ya da idare mahkemelerinde iptal davası açılması mümkün değil. Memurlar ve sendikalar için geriye kalan tek hukuki yol, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru.
Geri Ödeme Talebi Bekleniyor
Sendikalar şu an için DSİ’nin personelden resmi olarak para iadesi istemediğini belirtiyor. Ancak kurumun harekete geçmesiyle birlikte, Anayasa Mahkemesi’ne başvuruların peş peşe yapılması bekleniyor.
AİHM ve ILO Seçeneği de Masada
Sendika temsilcileri, Anayasa Mahkemesi’nden olumsuz bir karar çıkması durumunda konunun Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşınacağını, ayrıca Uluslararası Çalışma Örgütü’nden (ILO) görüş alınacağını ifade etti.
Memurlar Ne Diyor?
Kıyafet yardımı adı altında verilen tutarların çoğu memur için mütevazı rakamlardan oluşsa da, bu ödemelerin faiziyle geri istenmesi kamu çalışanları arasında ciddi tepkiyle karşılanıyor. Memurlar, yasal dayanağıyla verilen bir ödemenin yıllar sonra hukuksuz ilan edilip faiziyle geri alınmasını adil bulmadıklarını dile getiriyor.
Sendikaların Çağrısı: Geri Adım Atılsın
Memur sendikaları, alın teriyle görev yapan kamu çalışanlarının mağdur edilmemesi gerektiğini vurgularken, bu tür uygulamaların kamuya olan güveni sarstığını belirtiyor. Yetkili sendikalar, geri ödeme baskısının kaldırılması ve kararın yeniden değerlendirilmesi çağrısında bulunuyor.
HABER GEÇMİŞİ
Kamuda çalışan memurlar, geçmiş yıllarda aldıkları giyim yardımları nedeniyle beklenmedik bir vergi yüküyle karşı karşıya kalabilir.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) ile defterdarlıklar, kurumlara yazı göndererek giyim yardımı alan kamu çalışanlarının listesini talep etti. Uygulamanın, yaklaşık 250 bin memuru etkilemesi ve 5 yıllık gelir vergisi borcu doğurması bekleniyor.
Gelir Değil Yardım Sanıldı, Vergiye Takıldı
Sayıştay denetimlerinde tespit edilen uygulama sonrası harekete geçen Hazine ve Maliye Bakanlığı, özellikle kart, çek veya kuponla yapılan yardımların vergiye tabi olduğunu belirtti.
GİB’in 3 Mart 2024 tarihli resmi yazısında, koruyucu iş kıyafetleri dışında kalan tüm giyim yardımlarının “vergiye tabi gelir” kabul edilmesi gerektiği ifade edildi. Kurumların, bu ödemeleri demirbaş kaydıyla belgeleyememesi durumunda çalışanlara doğrudan gelir sağlamış sayılacağı vurgulandı.
Maliye Kurumları Mercek Altına Aldı: 15 Günlük Süre Başladı
Defterdarlıklar, kamu kurumlarına gönderdiği yazıyla 2020 ve 2021 yıllarına ait giyim yardımlarının dökümünü talep etti. Excel formatında istenen listelerde, yardımdan yararlanan memurun adı, aldığı yardımın yöntemi (çek, kart, kupon vs.) ve toplam tutarı detaylı şekilde raporlanacak. Kurumlara verilerin iletilmesi için 15 günlük süre tanındı.
PTTEM Kart da Dahil, Yardım Miktarı Ne Olursa Olsun Vergilendirilecek
Uygulama yalnızca nakdi yardımları değil, PTTEM kart, market çeki ya da hediye kartı gibi yöntemlerle sağlanan destekleri de kapsıyor. Yardım, kıyafet alımı için yapılsa bile, eğer doğrudan çalışanın kullanımına sunulduysa ve demirbaş olarak kayıtlara geçmediyse, “ek gelir” statüsünde vergilendirilecek.
Sayıştay Raporladı, Maliye Vergilendiriyor
Sayıştay daha önce yayımladığı denetim raporlarında, birçok kurumda yapılan giyim yardımlarının mevzuata aykırı olduğunu vurgulamış ve zimmet çıkarılmasını önermişti. Şimdi ise Hazine ve Maliye Bakanlığı, aynı yardımlar üzerinden vergi tahsilatı için düğmeye bastı.
Geriye Dönük Uygulama Hukuki Tartışma Yaratabilir
Memur sendikaları ve bazı hukukçular, 5 yıl geriye dönük vergi tahsilatının “hukuki güvenlik” ve “kanunların geriye yürümezliği” ilkelerine aykırı olabileceğini savunuyor. Önümüzdeki günlerde uygulamanın yargıya taşınması bekleniyor.
