Hafta sonu ya da mesai saatleri dışında görevlendirilen kamu görevlisi şoförlere fazla çalışma ücreti ödenip ödenemeyeceği, hem 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hem de 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve çeşitli toplu sözleşme hükümleri çerçevesinde yeniden gündeme geldi.
FAZLA ÇALIŞMANIN TEMELİ: İZİNLE TELAFİ
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 178. maddesine göre, olağanüstü haller dışında kamu görevlilerine fazla çalışma ücreti ödenmesi mümkün değil. Kanuna göre, normal mesai dışında çalıştırılan personele ücret yerine fazla çalıştığı her 8 saat karşılığında 1 gün izin veriliyor. Bu izinlerin sadece 10 günlük kısmı yıllık izinle birleştirilebiliyor.
MAHKEME VE GÖRÜŞLER: ÜCRET DEĞİL, İZİN
Danıştay ve eski Devlet Personel Başkanlığı’nın görüşleri de bu yönde. Örneğin, 2005 tarihli Danıştay 11. Dairesi kararında, koruma ve güvenlik görevlisine yapılan fazla çalışmanın izinle karşılanması gerektiği vurgulandı.
Benzer şekilde, fazla çalışma ve nöbet hizmetlerinin birbirinden farklı olduğu; nöbet sürelerinin fazla mesai kapsamında değerlendirilip izin verilmesinin hukuka uygun olmadığı belirtilmişti.
İSTİSNAİ DÜZENLEMELER VAR
Ancak mevzuatta bazı özel durumlara da yer veriliyor. Örneğin:
7. Dönem Toplu Sözleşme’nin yerel yönetim hizmet koluna ilişkin maddesine göre, belediyelerde defin hizmetlerinde görev yapan imam, gassal, memur ve şoförlere, hafta sonu ve tatil günlerinde çalışmaları halinde merkezi bütçede belirlenen saatlik fazla mesai ücretinin 3 katı üzerinden ödeme yapılabiliyor.
2025 Yılı Bütçe Kanunu’nun (K) Cetveli ise Bakanlıklar, YÖK ve bağlı kurumlarda görev yapan makam şoförlerine ayda 60-90 saatlik mesai karşılığında saat başına 13,60 TL ödeme yapılabileceğini düzenliyor. Bu ödemeler, makam onayına tabi olarak gerçekleştiriliyor.
375 SAYILI KHK NE DİYOR?
375 sayılı KHK’nin Ek 13. maddesi, istisnai ve zorunlu görevlerde, ayrıca Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenen işler için 657 sayılı Kanun’a tabi personele ayda 50 saati ve yılda 6 ayı geçmeyecek şekilde fazla mesai ödenebileceğini hükme bağlıyor. Ancak bu ödeme, başka bir başlık altında ücret alan personele tekrar yapılamıyor.
SONUÇ:
Genel mevzuata göre, hafta sonu çalışan memur şoförlere fazla çalışma ücreti ödenmesi esas değil; bunun yerine izin verilmesi öngörülüyor. Ancak görev yeri, unvan ve hizmet koluna bağlı olarak bazı istisnai ödemeler yapılabiliyor. Bu ödemeler için kurumların yetkili onayları ve bütçe düzenlemeleri belirleyici oluyor.
