Birçok yapay zeka (AI) şirketi, hemşireler ve sağlık asistanları tarafından gerçekleştirilen zaman alıcı görevleri otomatikleştirmek için çeşitli çözümler sunuyor. Ancak, bu durumun hem hastane yönetimleri hem de sağlık çalışanları açısından farklı etkileri bulunuyor.
Hemşireler İçin Fırsat mı, Tehlike mi?
Hastaneler, yapay zekanın hemşirelerin iş yükünü hafiflettiğini, personel yetersizliğini giderdiğini ve tükenmişliği azalttığını savunuyor. Ancak hemşire sendikaları, bu teknolojinin hemşirelerin uzmanlığını geçersiz kıldığını ve hastalara sunulan sağlık hizmetinin kalitesini düşürdüğünü öne sürüyor.
ABD’nin en büyük hemşire sendikası National Nurses United’dan Michelle Mahon, hastanelerin uzun süredir hemşireleri otomatikleştirme ve onların yerine yapay zeka sistemleri koyma fırsatını kolladığını belirtiyor:
“Hastaneler, hemşirelerin yerini alabilecek kadar güçlü bir teknoloji geliştirilmesini bekliyordu. Ancak bu süreç, sağlık çalışanlarının becerilerini azaltarak onları işlevsiz hale getirmeye yönelik tasarlandı.”
Yapay Zeka Tavsiyeleri: Ne Kadar Güvenilir?
ABD’de birçok hastanede, AI destekli sistemler hastaların sağlık verilerini analiz ederek teşhis ve tedavi önerileri sunmaya başladı. Ancak, bu sistemler bazen yanıltıcı alarmlar vererek yanlış teşhisler koyabiliyor.
Örneğin, Nevada’daki Dignity Health Hastanesi’nde, AI sistemi bir hastada sepsis olduğunu belirledi ve acilen yüksek doz IV sıvı tedavisi uygulanmasını önerdi. Ancak hastanın böbrek yetmezliği olduğu sonradan fark edildi ve sıvı yüklemesinin ciddi zarar verebileceği anlaşıldı.
Bu tür durumlar nedeniyle hemşireler ve doktorlar, AI sistemlerinin yardımcı bir araç olarak görülmesi gerektiğini, ancak körü körüne güvenilmemesi gerektiğini savunuyor.
“Düşünme sürecimizi bu cihazlara bırakmak tehlikelidir. İnsan gözetimi olmadan çalışan yapay zeka, hastalar için ciddi riskler doğurabilir.”
— Acil Servis Hemşiresi Adam Hart
Hastanelerde Yapay Zeka Kullanımının Geleceği
Bazı uzmanlar, yapay zekanın sağlık sistemindeki açıkları kapatabileceğini savunuyor. COVID-19 sonrası hemşire açığı, birçok hastanenin bu teknolojilere yönelmesine neden oldu. ABD hükümeti, 2032 yılına kadar yılda 190.000’den fazla yeni hemşireye ihtiyaç duyulacağını tahmin ediyor.
Sağlık yöneticileri, yapay zekanın hemşirelerin iş yükünü azaltan bir yardımcı olabileceğini, ancak insan faktörünün devre dışı bırakılmaması gerektiğini vurguluyor. Loyola Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dekanı Michelle Collins, bu konuda şu değerlendirmeyi yapıyor:
“En gelişmiş teknoloji bile hemşirelerin fark ettiği yüz ifadeleri, kokular ve diğer ince belirtileri kaçırabilir. Yapay zeka bize destek olabilir ama insan unsurunu ortadan kaldırmamalıyız.”
AI ve Hasta Etkileşimi: Dijital Asistanlar ve Avatarlar
Bazı sağlık kurumları, AI destekli dijital asistanları hasta bakımı süreçlerine entegre etmeye başladı.
Arkansas Tıp Bilimleri Üniversitesi’nde AI, ameliyat öncesi hastalarla iletişim kurarak tıbbi geçmişlerini kaydediyor ve bu verileri doktorlara raporluyor. Bu sayede hemşireler hastalarla birebir daha fazla vakit geçirebiliyor.
Bunun yanı sıra, İsrailli Xoltar şirketi, hastalarla görüntülü görüşmeler yapabilen insan benzeri AI avatarlarıgeliştiriyor. Mayo Clinic ile birlikte yürütülen bir projede, bu avatarlar hastaların kronik ağrılarını yönetmelerine yardımcı oluyor ve sigarayı bırakma gibi davranış değişikliklerini teşvik ediyor.
Ancak uzmanlar, bu tür teknolojilerin yalnızca belirli hasta gruplarında etkili olabileceğini, genel sağlık sisteminde insan faktörünün hâlâ vazgeçilmez olduğunu vurguluyor.
Sonuç: Yapay Zeka Destekleyici mi, Yoksa Tehdit mi?
Olumlu: Yapay zeka, hemşirelerin iş yükünü hafifletebilir ve sağlık sisteminde verimliliği artırabilir.
Olumlu: AI, hasta verilerini analiz ederek potansiyel sağlık risklerini erken tespit edebilir.
Olumsuz: Ancak yanlış alarmlar ve hatalı teşhisler ciddi riskler doğurabilir.
Olumsuz:Yapay zekanın hemşirelerin yerini tamamen alması, sağlık hizmetlerinin kalitesini düşürebilir.
Sonuç olarak, AI sağlık sektöründe bir devrim yaratma potansiyeline sahip olsa da, insan gözetimi ve uzmanlığı olmadan kullanıldığında büyük tehlikeler doğurabilir.
