Bu konuya dair kamuoyunda oluşan baskı ve talepler üzerine gözler hükümete çevrildi. SGK Başuzmanı İsa Karakaş, konuya ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
Ramazan Bayramı tatilinin sona ermesiyle birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), yoğun gündemine hızla geri döndü. Bayram sonrası Meclis’e sunulan ilk önemli teklif, uzun süredir mağduriyet yaşayan staj ve çıraklık sigortası mağdurlarını ilgilendiriyor.
Sigorta Var, Emeklilik Yok
Çırak ve stajyerlere yapılan sigorta yalnızca iş kazası ve meslek hastalıklarını kapsıyor. Ancak bu süreler, emeklilik hesaplamalarına dahil edilmiyor. Oysa benzer şekilde mesleğe hazırlanan bazı gruplarda bu uygulama daha farklı işliyor.
Örnekler dikkat çekiyor:
Avukatlar, staj süresini borçlanarak erken emekli olabiliyor.
Doktorlar, uzmanlık yıllarını emeklilik hesabına katabiliyor.
Fakat sanayide ağır işlerde çalışan stajyer ve çıraklar, bu haktan mahrum.
Bu durumun açık bir adaletsizlik içerdiğini belirten Karakaş, mevcut uygulamanın Anayasa’nın eşitlik ilkesine de aykırı olduğunu vurguluyor.
Genç İşçilerin Talebi Net: Emek Karşılıksız Kalmasın
Sanayi çırakları ve stajyerleri, meslek öğrenmenin yanı sıra iş yükünü de ciddi şekilde üstleniyor. Ancak yıllar sonra emeklilik hesaplamasında bu dönemlerin görmezden gelinmesi, birçok genci mağdur ediyor. Bu soruna çözüm getirilmesi artık kaçınılmaz hale geldi.
Masadaki Çözüm Önerileri
Hükümetin değerlendirdiği iki temel öneri var:
1. Staj ve çıraklık sigortalarının, sigortalılık başlangıcı sayılması
2. Staj süresinin borçlanılarak emekliliğe dahil edilmesi
Bu önerilerden biri hayata geçerse, binlerce genç erken emeklilik hakkı elde edebilecek.
Hükümete Çağrı: Eşitlik Sağlansın
SGK uzmanları ve mağdurlar, hükümetin bu konuda adım atmasını bekliyor. Sağlık, hukuk ve diğer alanlardaki stajyerlere tanınan borçlanma hakkının, sanayi gibi ağır iş kollarında görev yapan gençler için de geçerli olması gerektiği vurgulanıyor.
Yıllardır gündemde olan bu mağduriyetin giderilmesi, hem sosyal adalet hem de genç iş gücünün motivasyonu açısından kritik önem taşıyor. Tüm gözler şimdi, alınacak olası kararlarda.
Staj ve çıraklık dönemlerinde yapılan sigorta girişlerinin emeklilik hesaplamasında dikkate alınmaması, birçok vatandaş tarafından adaletsiz olarak görülüyor. Bu mağduriyetin giderilmesi için TBMM’ye peş peşe soru önergeleri sunuldu.
ÖNERGE-1
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki sorularımın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakam Vedat IŞIKHAN tarafmdan Anayasa’mn 98, TBMM İç Tüzüğü’nün 96 ve 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim. İskender BAYMAN /İstanbul Milletvekili
Yıllardır staj ve çıraklık mağdurları çeşitli dernekler ve platformlar olarak staj ve çıraklık sigortası başlangıçlarının SSK başlangıcı olarak kabul edilmesi için mücadele ediyorlar.
Ülkemizde aday çırak ve stajyer olarak bugün çalışma yaşamında olan yaklaşık 1.5 milyondan fazla kişi bulunmaktadır. Stajyer ve çırakların ilk işe başlama tarihi emeklilikte başlangıç olarak kabul edilmemesi, stajyer ve çırakların emeklilik hakkının ertelenmesine hatta emekli olamamasına neden olmaktadır.
Meslek lisesi, üniversite ve meslek yüksek okullarında zorunlu staja tabi tutulan, sanayide, araba tamirhanelerinde, kuaförlerde ve benzer iş kollarında çalışıp, 1 günü teorik eğitim için meslek okullarına gönderilen gençlerin sigortalarının emekliliğe başlangıç sayılmaması büyük bir adaletsizliktir.
SGK mevzuatına göre, Türkiye’de yürütülen staj ve çıraklık sigortaları kısa süreli çalışma kapsamında yapılıyor. Bu nedenle de binlerce kişinin sigorta başlangıcı olarak bu tarihler kabul edilmiyor. Staj ve çıraklık mağdurlarının emekli olması için çıraklık ve staj sigortalarının kısa dönem çalışma kapsamından çıkarılarak bir an önce bir an önce yasal düzenlemeye kavuşturulması emeklilik hakkı açısından önemlidir.
Bu bağlamda;
1- Bakanlığınız tarafından Staj ve çıraklık mağdurlarının emekli olması için çıraklık ve staj sigortalarının kısa dönem çalışma kapsamından çıkarılması ve bu konuda bir düzenleme yapılması çalışması var mıdır?
2- Sayısı 1,5 milyona ulaşan staj ve çırak mağdurlarının yaşadığı hak gasplarıbir an önce giderilecek midir?
3- 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yapılması gereken değişiklikleri kapsayacak, staj ve çıraklık sigortası başlangıcının da sigortalılık süresi ve emeklilik için başlangıç sayılmasını içeren bir teklif bakanlığınız tarafından hazırlanarak TBMM Genel Kuruluna sunulacak mıdır? Sunulacaksa tarihi nedir?
ÖNERGE-2
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki sorulanının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakam Sayın VedatIŞIKHAN tarafından yazılı olarak cevaplandınimasını arz ederim.
3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu çerçevesinde 1980’li ve 1990’lı yıllarda Meslek Liselerinde ve Çıraklık Okullannda okuyan, zorunlu staj yaparak fabrikalarda, bankalarda, sanayilerde 1 yıl ve 6 yıl arasmda fiilen ücretli, bordrolu ve bir işverene bağlı olarak çalışmış, iş akdi ve SSK girişi yapılmış staj er ve çırak olarak çalışan birçok vatandaşımız bulunmaktadır.
1- Bu kanun kapsamında 1986 yılı ile 09.09.1999 tarihleri arasmdaişletmelerde fiilen çalışan ve e-devlet sisteminde işe girişleri çırak olarak görünen mağdur sayısı kaçtır?
2- İşe girişleri emeklilik hesabmdan sayılmadığı için EYT’den faydalanamayan kişi sayısı belli midir?
3- 09.09.1999 tarihi sonrasında işe başlayan kaç kişi vardır?
4- 1999 yılı öncesi için, işe ilk giriş hakkı verilmesiyle hemen emekli olabilecek toplam sayı kaçtır?
5- Sonraki yıllarda emekli olabilecek kişi sayısı kaçtır?
6- Bu mağduriyetlerin giderilmesi ile ilgili bir çalışmamz mevcut mudur?
NOT:
Gözler şimdi Meclis’te atılacak adımlarda. Eğer teklif yasalaşırsa, staj ve çıraklık mağdurları için erken emekliliğin yolu açılacak.
Kaynak: TGRT Haber
