Faizlerin altı kat artırıldığı, birçok kısıtlayıcı önlemin hayata geçirildiği süreçte, enflasyon ancak Haziran 2023’teki yüzde 38,2 seviyesine geri dönebildi. Mart 2025 itibarıyla yıllık enflasyon yüzde 38,10 olarak açıklandı.
Faizler Yükseldi, Enflasyon Ancak Geri Geldiği Noktaya Dönüş Yaptı
Mayıs 2023 seçimlerinin ardından göreve gelen yeni ekonomi yönetimi, Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 8,5’ten yüzde 50’ye kadar yükseltti. Bu süreçte krediye erişim güçleşirken, üretim yatırımları durma noktasına geldi. Enflasyon, Mayıs 2024’teki yüzde 75,45’lik zirveden Mart 2025’te yüzde 38,10’a inse de katılığın devam etmesi dikkat çekiyor.
Yüksek Faiz Politikasının Sınırları Görüldü
Enflasyon 37 puan gerilerken Merkez Bankası politika faizini sadece 7,5 puan düşürebildi. Aralık 2024, Ocak ve Şubat 2025’te toplam 7,5 puanlık indirim gelse de, bu gevşeme piyasaya tam olarak yansımadı. Konut, otomobil ve ticari kredilerde faizler hâlâ yüksek seviyelerde seyrederken, Nisan ayındaki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında yeni faiz adımları bekleniyor.
Mevduat Rekoru: 21 Trilyon TL’ye Dayandı
Yüksek faiz ortamı, yatırım yapmak yerine mevduatla kazanç sağlamayı teşvik etti. 2023 başında 10,4 trilyon TL olan toplam mevduat hacmi, Mart 2025 itibarıyla 20,9 trilyon TL’ye ulaştı. Ancak bankalar, bu kaynakları krediye dönüştürmekte isteksiz. Yüksek faizli mevduatlar, kredi maliyetlerini artırarak yatırımı zorlaştırdı.
Sanayici Krediye Ulaşamıyor, Üretim Düşüyor
Kredi musluklarının sıkılması, üretici ve sanayicilerin yatırımlarını yavaşlattı. Yatırım yapamayan sanayi kuruluşları kapasite düşüşüne gitti. Mart 2025’te kapasite kullanım oranı yüzde 74,4’e gerileyerek son iki yılın en düşük seviyesine indi. Türkiye İmalat PMI verisi de 47,3’e düşerek daralmayı teyit etti.
Cari Açık ve Rezervlerde Pozitif Görünüm
Zorlayıcı iç dinamiklere rağmen dış dengede önemli kazanımlar sağlandı. 2023 ortasında 55,6 milyar dolar olan cari açık, 2024 sonunda 9,97 milyar dolara kadar düştü. Bu gelişme, ihracat artışı ve ithalat düşüşüyle desteklendi. Aynı dönemde Merkez Bankası brüt rezervleri 171 milyar dolara ulaşarak rekor seviyeye çıktı.
Kurda Yükseliş Devam Etti
Haziran 2023’te 20,8 TL seviyesinde olan dolar kuru, Mart 2025 itibarıyla 38 TL’ye kadar yükseldi. Son 22 ayda TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı yaklaşık yüzde 83 oldu. Kurda gözlenen görece istikrar, sıkı politikaların etkisiyle sağlansa da TL’deki değer kaybı tüketici üzerindeki baskıyı artırıyor.
